Nesnelerin interneti terimini daha önce duydunuz mu? Muhtemelen birçoğunuz duydu fakat “Nesnelerin interneti mi olurmuş!” diye düşünüp geçti ancak artık dijital dönüşüme hepimizin ayak uydurması gerektiği bir çağdayız. O halde gelin birlikte nesnelerin interneti neymiş ve ona bağlı cihazlar nelermiş anlayalım. Keyifli okumalar!
IOT Nesnelerin İnterneti Nedir?
Açılımı Internet of Things olan IoT dilimize “nesnelerin interneti” olarak geçmiştir.
Nesnelerin İnterneti (IoT), bilgi gönderebilen ve kontrol edilebilen cihazların internette bağlı olduğu yerdir. Buna günlük yaşamda bulunduğumuz evlerde, işletmelerde, fabrikalarda, çiftliklerde, şehirlerde ve aklınıza gelebilecek pek çok alanda karşımıza çıkan çevrimiçi olarak erişilebilen cihazlar dahildir.
Örnek vermek gerekirse; bu cihazlar arasında akıllı olarak tabir edilen buzdolapları, yazıcılar, web kameraları, sayaçlar, hoparlörler, cep telefonları, çamaşır makineleri, evler, kulaklıklar ve saatler gibi aklınıza gelebilecek her şey bulunabilir.
Bu cihazlar, bu fiziksel nesnelerin, yani “şeylerin” birbirine bağlı olduğu bir ağ oluşturur ve yazılımlardan ve diğer teknolojilerden bilgi göndererek konuşabilir. Tabii ki Türkçe ya da İngilizce gibi dünya dillerinden bahsetmiyoruz. Cihazlar, kodlar sayesinde birbirleriyle iletişim kurarlar ve bu verileri internet üzerinden diğer cihaz ve sistemlerle değiş tokuş edebilirler.
Yukarıda bahsettiğimiz nesnelerin internetine bağlı olan fiziksel cihazlar, dünyanın her yerinde veri toplar ve paylaşır. Dünyamızın geçirdiği dijital dönüşüm ile bilgisayar çiplerinin erişim kolaylığı ve kablosuz ağların her yerde bulunması sayesinde, diş implantı kadar küçük bir şeyden ev kadar büyük bir şeye kadar her şeyi IoT parçası haline getirmek mümkün.
Yani tüm bu farklı nesneleri birbirine bağlamak ve bunlara sensörler ekleyerek iletişim kurmalarını sağlamak; bir insanı bu sürece dahil etmeden gerçek zamanlı verilerin iletilmesini sağlayan bir dijital zeka oluşturur. Temelde, nesnelerin interneti dediğimiz şey dijital ile fizikseli bir araya getirerek daha akıllı ve duyarlı sistemler oluşturmamıza olanak sağlıyor.
IOT ve M2M Farkı Nedir?
Açılımı makineden makineye olan M2M, büyük ve bazen endüstriyel makineler arasında veri aktarımını vurgulayan, daha yüksek verimlilik elde etmek ve olası sorunları önceden tespit edip gidermek için neredeyse anlık veri aktarımını kullanan bir iletişim stilidir.
IoT dediğimiz nesnelerin interneti ise 1999’da icat edilen ve günümüze dek gelişim gösteren; daha önce bağlantısı olmayan cihazlar arasındaki aktif bilgi alışverişini ifade eden sistemdir.
Burada bilmemiz gereken iki terim daha bulunmakta: IoE ve IIoT.
- Yani, Internet of Everything – her şeyin interneti: IoT’nin yalnızca nesnelerden değil fakat aynı zamanda verilerden, süreçten ve insanlardan oluştuğunu ima eden bir terimdir.
- IIoT (Industrial Internet of Things) ise dilimize Endüstriyel Nesnelerin İnterneti olarak çevrilmiştir. Bu ise M2M teknolojisi için bir şemsiye terim olup yalnızca endüstriyel makinelere odaklanır.
IOT Cihazlar için Bağlantı Türleri
Nesnelerin interneti bağlantılı cihazlar, yukarıda da bahsettiğimiz gibi sensörler, cihaz üzerindeki yazılımlar ve diğer sistemlerden yardım alarak fiziksel nesneler arasında veri alışverişinin yapıldığı dijital dönüşümün derinlerine daldığımız bir dünya yaratıyor. Firmalar, IoT bağlantılarının sağladığı yeni fırsatlardan, yeni iş modellerinden ve yeni gelirlerden yararlandıkça IoT kendi değerini katlayarak arttırıyor ve her geçen gün hayatımıza daha çok dahil oluyor.
IoT cihazlarının gereksinimleri göz önüne alındığında farklı IoT bağlantı türleri ile karşılaşırız. Örneğin, iletişimin nadiren kurulduğu ve daha az miktarlarda veri akışının gerçekleştiği cihazlardan her zaman IoT bağlantısı aktif olan ve daha fazla veri akışının gerçekleştiği, bu nedenle de yüksek hız ve düşük gecikme payının bulunduğu farklı bağlantı türleri mevcuttur.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi nesnelerin interneti ile bağlı olmayan cihazlara iletişim kurulabilmesi için sensörler ekleyerek; bağlı cihazların gerçek zamanlı iletişim kurmasına ve süreçlere aktif olarak katılabilmelerine olanak sağlıyoruz. Dolayısıyla dijital dönüşümün gerektirdiği gelişimler ile IoT teknolojisi geliştikçe bağlantı sayıları da hızla artış gösteriyor.
Bağlantı kurulabilen IoT cihazları çöp kutusunun dolu olduğunu bildirme ya da bulaşık makinesindeki bıçakların dik konumda olduğunun uyarısını verme gibi basit işlevlerden, sürekli bağlantı gerektiren taksiler gibi izlenebilen yolculuk araçları gibi karmaşık işlevleri de yerine getirebilir.
Kısacası sürekli bağlantı gerektiren ve yüksek bant genişliği ile düşük süreli bağlantı gecikmelerine ihtiyaç duyulan IoT bağlantılı cihazların sayısı artış gösterecektir.
IoT cihazlarının bağlantı türlerinin ne olduğunu, neleri kapsadığını ve ilerleyen zamanlarda neleri kapsayabileceği hakkında fikir sahibi olduğumuza göre mevcut bağlantı türlerini inceleyebiliriz:
- LPWA (Low-power wide-area networks) – düşük güçlü geniş alan bağlantıları
Düşük güçlü geniş alan ağları; fabrikalar, kampüsler ve madenler gibi alanlar üzerinde nispeten düşük kapasite sağlamak için radyo teknolojilerini kullanır. Hücresel bağlantıya uygun maliyetli ve düşük güçte bir alternatif sunar.
LPWA bağlantısının temel türleri şunları içerir:
- Bluetooth: Aslında hepimizin bildiği ve kullandığı Bluetooth teknolojisi, temel olarak radyo dalgaları kullanarak kısa mesafelerde sabit ve mobil cihazlar arasında veri alışverişi yapmak için kullanılan kısa menzilli bir kablosuz teknolojidir. Bu nedenle kısa mesafedeki kablosuz veri alışverişleri için uygundur.
- BLE – Bluetooth Low Energy: Bluetooth düşük enerji teknolojisi, Bluetooth mesafesini korurken daha az güç tüketir. Genellikle sağlık ve güvenlik alanlarında kullanılır. Yakınlığa duyarlı bu uygulama sayesinde, akıllı telefonlar ya da tabletler gibi mobil cihazlar BLE cihazlarının konumlandırıldığı alana geldiklerinde tanıtım mesajları gibi işaretler alabilirler. Daha önce şehir içinde ilçe değiştirdiğinizde cep telefonlarınıza, X ilçesine hoşgeldiniz şeklinde mesajlar almışsınızdır, değil mi?
- LoRaWAN: Kablosuz pille çalışan cihazları bölgesel, ulusal veya küresel ağlarda internete bağlamak için kullanılan bir ağ protokolüdür. Çift yönlü iletişim, uçtan uca güvenlik, mobilite ve yerelleştirme hizmetleri gibi IoT gereksinimlerini karşılar.
- NB-IoT – Narrowband IoT: NB-IoT, çok çeşitli IoT cihazlarını ve hizmetlerini etkinleştirmek için geliştirilmiş düşük güçlü geniş alan teknolojisinin altında yer alır. NB-IoT, özellikle hücresel ağların aksine derin kapsama alanında kullanıcı cihazlarının güç tüketiminive sistem kapasitesini önemli ölçüde iyileştirir. 10 yıldan fazla pil ömrü, çok çeşitli kullanım durumları için desteklenebilir. NB-IoT’ye örnek olarak gaz ve su ölçümleri, sokak lambaları ve alarm sistemleri kullanılabilir.
- Sigfox: Sigfox, akıllı sayaçlar gibi düşük güçlü nesneleri bağlamak için kablosuz ağlar sağlamak üzere küresel kullanıma sunmak üzere tasarlanmış bir teknoloji olması bakımından LoRaWAN ile benzerlik gösterir.
- Wifi: Wifi hepimizin aşina olduğu ve hayatımızın olmazsa olmaz bir parçası haline gelmiş bir teknolojidir. Cihazların yerel alan ağları ve internet erişimi için yaygın olarak kullanılır. Ev ve küçük ofis ağlarında kullanılan teknoloji, işletmelerde cihazları bağlamak ve mobil cihazlar için genel internet erişimi sağlamak için de kullanılmaktadır.
- Zigbee: Küçük, düşük güçlü dijital radyolarla kişisel alan ağları oluşturmak için kullanılan bir iletişim protokolüdür.
IOT Terimleri
Gelelim nesnelerin interneti hakkında en çok karşılaştığımız terimlere. Yabancılık çekmeyin, bilgi sahibi olmak için okumaya devam edin.
- Erişim noktası – Access Point: Cihazların bir yerel alan ağına bağlanması için portal görevi gören bir kablosuz ağ cihazına verilen isim.
- Cihaz – Device: Cihaz, bir sistem içinde bir veya daha fazla bilgi işlem işlevi sağlayan bir fiziksel donanım veya ekipman birimidir.
- İşaretçiler – Beacons: Akıllı telefonlar gibi Bluetooth ve (BLE) özellikli cihazlara bağlanan küçük vericiler.
- Ağ geçidi – Gateway: İki bilgisayar veya cihaz arasındaki iletişimi tercüme eden ve bunların birbirlerinin veri aktarımını ve iletişimini anlamalarını sağlayan bir merkez.
- Merkez – Hub: Diğer veri ileten cihazları bir merkezi istasyona bağlayan bir donanım cihazı.
- Sensör – Sensor: Çevresinden gelen fiziksel bir girdiyi ölçen ve bunu bir insan veya bir makine tarafından yorumlanabilecek verilere dönüştüren bir cihaz.
- Aktüatör – Actuator: Bir vananın açılması gibi bir mekanizmayı hareket ettirmekten ve kontrol etmekten sorumlu bir bileşen.
- Siber–fiziksel sistemler – Cyber-physical systems: Fiziksel süreçlerin hesaplamaları etkilediği geri bildirim döngüleri ile hesaplama, ağ oluşturma ve fiziksel süreçlerin entegrasyonları.
- Temassız – Contactless: Bir akıllı kartın, cep telefonunun veya başka bir cihazın, bir ödeme yapmak için bir elektronik okuyucuya temas etmeden kablosuz olarak bağlanmasına izin veren teknolojilerin bütünü. Hepimiz, en az bir kere “Temassız var mı?” sorusu ile karşılaşmışızdır. Daha hijyenik bir yöntem olduğunu da eklemek isteriz!
- Dijital İkizler – Digital Twins: Geçmiş makine verilerini dijital bir modele entegre eden fiziksel varlıkların, süreçlerin, insanların, yerlerin, sistemlerin ya da cihazların dijital birebir kopyası.
- Coğrafi Sınır – Geofencing: Cihazların çalışabileceği sanal bir coğrafi sınır oluşturmak için GPS veya RFID teknolojisinin kullanılması. Örneğin, Uber havaalanı yakınlarındaysanız size yakınlarda hazır bir aracın bulunduğu bildirimini göndermekle meşhur!
- Coğrafi Bilgi Sistemi – GIS (Geographic Information System): Mekansal veya coğrafi verileri yakalamak, işlemek, analiz etmek, yönetmek ve sunmak için tasarlanmış bir sistem.
- Küresel Konumlandırma Sistemi – GPS: Konum hizmetlerine izin veren, hayatımızı büyük ölçüde kolaylaştıran bir teknoloji.
- Küresel Navigasyon Uydu Sistemi – GNSS: Konumlandırma ve zamanlama verilerini GNSS alıcılarına ileten ve uzaydan sinyaller sağlayan sistem.
- Haptic: Bilgisayar uygulamalarından yardım alarak etkileşime dokunma hissi ve kontrolü sağlayan uygulama bilimi.
- Donanım Destekli Sanallaştırma – HAV: Sanal makineleri (VM’ler) oluşturan ve yöneten yazılımı desteklemek için bir bilgisayarın fiziksel bileşenlerinin kullanılması.
- IMU: Bir dronun kuvveti, açısal hızı ve manyetik alanı ölçen ve raporlayan bir cihaz.
- Işık Algılama ve Menzil – LIDAR: Ölçümleri toplamak için bir lazerden gelen darbeyi kullanan ve daha sonra nesnelerin veya ortamların üç boyutlu modellerini ve haritalarını oluşturmak için kullanılabilecek bir uzaktan algılama teknolojisi.
- Mekatronik: Robotik, elektronik, bilgisayar, telekom, sistemler, kontrol ve ürün mühendisliğinin bir kombinasyonunu içeren hem elektrik hem de mekanik sistemlerin mühendisliği.
- Radar: Nesnelerin menzilini, açısını veya hızını belirlemek için radyo dalgalarını kullanan bir algılama sistemi.
- Telematik: Hareketleri bilgisayarlı bir haritaya kaydetmek için GPS ve yerleşik tanılama kullanarak bir varlığı izleme yöntemine verilen isim.
- eSIM: Bildiğimiz SIM, birden fazla mobil ağ operatörü aboneliğini uzaktan yönetmek ve GSM operatörleri özellikleriyle uyumlu olmak için tasarlanmış güvenli bir öğedir.
- ICCID: SIM karta gömülü benzersiz seri numarası.
- IMSI: Uluslararası mobil abone kimliği, genellikle on beş basamaktan oluşur ve GSM bağlantılı bir aygıtın tanımlanmasıyla ilişkilendirilir. Benzersiz bir numaradır.
- IoT modülü: Veri gönderen ve alan kablosuz ağlara bağlanan nesnelere, makinelere ve şeylere gömülü küçük bir elektronik cihaz.
- IP adresi: İnternet Protokol Adresi, bir ağa yani internete bağlı bir bilgisayara (veya başka bir cihaza) atanan benzersiz bir tanımlayıcı numaradır.
- Modem: Bir bilgisayarın telefon hattı veya kablo/uydu bağlantısı üzerinden veri gönderip almasını sağlayan bir donanım aygıtı.
- Yönlendirici – Router: Gelen IP paketlerini almak, analiz etmek ve başka bir ağa taşımak için tasarlanmış bir donanım cihazı.
- Abone Kimlik Modülü – SOC: Bir kablosuz cihaza yüklenen kimlik, konum, telefon numarası, ağ yetkilendirme verileri ve güvenlik anahtarlarını içeren bir akıllı kart.
- Kablosuz modem: Telefon sistemini atlayan ve doğrudan internet bağlantısına erişebildiği bir kablosuz ağa bağlanan bir tür modem.
IOT İletişim Protokolleri
Nesnelerin interneti dağıtımlarında kullanılan iletişim protokolleri, sensör ağları ve M2M ortamlarıyla ilişkili cihaz hacimleri için tasarlanmış bir cihaz yönetimi protokolü olan hafif M2M’yi içerir.
Tipik olarak, nesnelerin internetinde kullanılan protokoller, sensör cihazlarının ve akıllı sayaçlar gibi raf ömrü uzun cihazların gereksinimlerine uyan düşük güç ve düşük işlem yükleri içerir. Bununla birlikte daha karmaşık IoT kullanım durumları için daha fazla işlem gücü ve daha fazla güç tüketimi gerektiren protokoller benimsenecek şekilde ayarlanmıştır. IOT iletişim protokollerini sizin için sıraladık:
- AMQP: AMQP, sunucular arasında işlem mesajları için kullanılan standart bir protokolüdür. Ana işlevler arasında mesajların alınması ve sıralara yerleştirilmesi, mesajların saklanması ve bileşenler arasında bir ilişki kurulması yer alır.
- Veri Dağıtım Hizmeti – DDS: IoT’de yüksek kaliteli iletişim sağlayan ölçeklenebilir bir protokoldür. DDS, yayıncı-abone modelinde çalışır. Ek olarak DDS, donanım ve yazılım platformundan bağımsız olarak birlikte çalışabilir veri alışverişine izin verir.
- Kısıtlı Uygulama Protokolü – CoAP: CoAp, HTTP tabanlı IoT sistemlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış bir uygulama katmanı protokolüdür. HTTP, WWW için veri iletişiminin temelidir ve herhangi bir IoT cihazı tarafından ücretsiz olarak erişilebilir ve kullanılabilir. Ancak IoT uygulamaları için çok fazla güç tüketebilir.
- Hafif M2M: Sensör ağları ve makineden makineye ortamının talepleri için tasarlanmış bir cihaz yönetimi protokolü.
- Modbus: Endüstriyel elektronik cihazları bağlamak için kullanılan programlanabilir mantık denetleyiciler ile kullanım için bir seri iletişim protokolü.
- MQTT: Fiziksel cihazları ile ağları uygulamalar ve ara yazılımlarla bağlamak için tasarlanmış bir protokoldür.
- Makine Tipi İletişim – MTC: İnsanlar tarafından çok az veya hiç müdahale olmaksızın akıllı makineler arasında tam otomatik veri üretimi, değişimi, işlenmesi ve çalıştırılması için tanımlayıcı bir terim.
- Yapay Zeka – AI: Görsel algı, konuşma tanıma ve karar verme gibi normalde insan zekası gerektiren görevleri yerine getirebilen bilgisayar sistemlerinin gelişimine verilen isim. AI, ek olarak makinelerin deneyimlerden öğrenmesini sağlar.
- Bilgisayar görüşü – Computer Vision: Bilgisayarların görüntüleri insan görüşüne benzer şekilde görmesini, tanımlamasını ve işlemesini sağlamak için çalışan parça.
- Derin öğrenme – Deep learning: Bilgisayarla örnekler ile öğretmeyi sağlayan bir makine öğrenimi tekniği.
- Makine öğrenimi – Machine learning: Makine öğrenimi, sistemlerin verilerden öğrenebileceği ve kalıpları tanımlayabileceği bir yöntemdir. Minimum insan müdahalesi ile kararlar alabileceği fikrine dayanır ve analitik modellerin oluşturulmasını otomatikleştirir.
- Nöral ağlar: Makinelerin daha çok insanlar gibi akıl yürütmesine yardımcı olmak için tasarlanmış, insan beyni ve sinir sistemi örnek alınarak modellenmiş bir bilgisayar sistemi.
- Uygulama programlama arayüzü – API: Yazılım ve uygulamalar oluşturmak için bir dizi rutin tanım, protokol ve araç.
- Erişim noktası adı – APN: Telekomünikasyon ve bilgisayar ağları arasındaki iletişimi çeviren bir ağ geçidi.
- Bulut bilişim – Cloud Computing: Farklı bilgisayarlardan veya cihazlardan veri erişimine izin veren internet tabanlı bilgi işlem sistemi. Genellikle “bulut”un kendisi verileri depoluyormuş gibi anılır, ancak aslında veriler internet üzerinden verilere erişime izin veren fiziksel bilgisayarlarda depolanır.
- Sınır bilişim – Edge Computing: Merkezi bir bulut ortamında yer almak yerine, akıllı cihazlar olarak bilinen dağıtılmış cihazlarda hesaplamanın gerçekleştirildiği bir model.
- Bellenim – Farmware: Aygıtın belirli donanımı için düşük düzeyde denetim sağlayan bir yazılım. FOTA, aygıt yazılımını kablosuz olarak yükseltme yeteneğini ifade eder.
- Fog computing: Uç bilgi işlem veya sisleme olarak da bilinen Fog, bulut bilişimin bir kuruluş ağının kenarına genişletilmesine atıfta bulunan bir terimdir.
- Akış tabanlı programlama – Flow-based programming: Program adımlarının bir tür kanal aracılığıyla veri ileterek birbirleriyle iletişim kurduğu bir tür veri akışı programlaması.
- Hybrid Cloud – Hibrit Bulut: İki platform arasında düzenleme ile şirket içi, özel bulut ve üçüncü taraf genel bulut hizmetlerinin bir karışımını kullanan bir bulut bilgi işlem ortamı.
- JAVA: Herhangi bir bilgisayar sisteminde çalışacak programlar üretmek için tasarlanmış genel amaçlı bir bilgisayar programlama dili. İnsan tarafından okunabilir biçimlendirilmiş veriler oluşturmak için metin tabanlı hafif bir teknolojidir.
- OTA: Yeni yazılımları, yapılandırma ayarlarını ve hatta şifreleme anahtarlarını bu tür cihazlara güncellemenin çeşitli yöntemlerini ifade eder.
- Open-source: Orijinal kaynak kodunun ücretsiz olarak bulunabildiği ve yeniden dağıtılabildiği yazılımı tanımlar.
- Peer to peer: Bilgi işlem veya ağ iletişimi, görevleri veya iş yüklerini eşler arasında bölen dağıtılmış bir uygulama mimarisidir.
- Restful API: RESTful web hizmeti olarak da adlandırılır. Temsili durum aktarımı (REST) teknolojisine, mimari bir stile ve web hizmetleri geliştirmede sıklıkla kullanılan iletişim yaklaşımına dayanır.
- SOAP API: Basit Nesne Erişim Protokolü, genişletilebilir işaretleme dili (XML) kullanan çeşitli işletim sistemleri arasında bilgi alışverişi için bir iletişim protokolüdür.
- Big Data: Geleneksel teknolojilerin transferini veya analizini kaldıramayacak kadar büyük miktarda veri.
- Blockchain: Kriptografi kullanılarak birbirine bağlanan bloklar adı verilen ve büyüyen bir kayıt listesi.
- Veri filtreleme – Data filtration: Tekrarlayan, alakasız ve hatta hassas olabilecek diğer verileri dahil etmeden bir kullanıcının veya kullanıcı grubunun ihtiyaç duyduğu şeyi sağlamak için veri kümelerini iyileştirmeye yönelik çok çeşitli stratejileri açıklar.
- Veri sorumlusu – Data janitor: Büyük miktarda veriyi alan ve onu işletmelerin üzerinde işlem yapabileceği bilgilere yoğunlaştıran kişidir.
- DDDM: Doğrulanabilir verilerle yedeklenebilecek kararlara değer veren bir iş yönetimi yaklaşımı.
- Hadoop: Kümelenmiş sistemlerde çalışan büyük veri uygulamaları için veri işlemeyi ve depolamayı yöneten açık kaynaklı bir dağıtılmış işleme çerçevesi.
- SCADA: Gerçek zamanlı verileri toplamak, analiz etmek ve kontrol etmek için kullanılan bir bilgisayar sistemi.
- TCP/IP: İnternet protokolü paketi, internet ve benzeri bilgisayar ağlarında kullanılan bilgisayar ağı modeli ve iletişim protokolleri kümesidir.
IOT Pazarı
Nesnelerin interneti pazarının sahip olduğu ivme şüphesiz ki her sene kendisini katlıyor. 2025 yılında 900 milyar USD değere sahip olacağı beklenen nesnelerin interneti pazarı, doğal olarak Covid-19’un etkileri ile darbe aldı.
Ancak aynı zamanda nesnelerin interneti, hayati malzemelerin ve aşıların onlara ihtiyaç duyanlara teslim edilmesini sağlamak için özellikle bağlantılı lojistikte pandemideki değerini kanıtlama fırsatına sahip oldu.
Genel olarak nesnelerin interneti pazarı farklı hizmetler gerektiren ve farklı iş modellerine dayanan farklı kullanım durumları ve kategorileri ile karmaşık ve bir o kadar da çok katmanlıdır. Nesnelerin interneti faydaları birçok biçimde bulunur. Birincisi, veriler tarafından oluşturulan içgörülerden yararlanan uygulamalar, platformlar ve hizmetler tarafından oluşturulan gelirdir. Bu; daha iyi hizmetler, daha iyi ürünler veya daha iyi kalite demektir. Doğal olarak, kar marjı arttırılabilir veya operasyonel verimlilikte bir geri dönüş sağlanabilir. Genellikle bir nesnelerin interneti iş modeli, modellerin bir karışımıdır.
Nesnelerin internetinin büyük faydalarından biri ise rakipleri işbirlikçi yapabilir ve ürün odaklı şirketleri hizmet kuruluşlarına dönüştürebilir. Bu, nesnelerin interneti pazarını basit bir tanımlamaya indirgemeyi zorlaştırıyor çünkü nesnelerin interneti ile ilgili birçok işlev aynı zamanda daha geniş dijital dönüşüm girişimlerine de uyuyor.
- MaaS – Management as a Service: İstemciye bir web arayüzünde sunulan bir ağ ve sistemlerin yönetimi.
- Altyapı Hizmeti – IaaS: İnternet üzerinden sanallaştırılmış bilgi işlem kaynakları sağlayan bir bulut bilişim biçimi.
- PaaS – Platform as a Service: Donanım ve yazılım araçlarının internet üzerinden kullanıcılara ulaştırıldığı bir bulut bilişim modeli.
- Servitization: Bir ürünün tek seferlik satışından ziyade, genellikle yinelenen bir abonelik için bir sonucu hizmet olarak satmak için ürünlerini kullanan endüstrileri tanımlar.
- SaaS – Software as a Service: Yazılımın abonelik temelinde lisanslandığı ve merkezi olarak barındırıldığı bir yazılım lisanslama ve teslim modeli.
- ECU: Bir ulaşım aracındaki bir veya daha fazla elektrik sistemini veya alt sistemleri kontrol eden herhangi bir gömülü sistem için genel bir terim.
- ITS: Farklı ulaşım modları ve trafik yönetimi ile ilgili yenilikçi hizmetler sunmayı ve çeşitli kullanıcıların daha iyi bilgilendirilmesini ve ulaşım ağlarının daha güvenli ve “daha akıllı” kullanımını sağlamayı amaçlayan gelişmiş uygulamalar.
- Barkod: Bir mal üzerine basılmış ve özellikle stok kontrolü için kullanılan, sayılar ve değişen genişliklerde paralel çizgilerden oluşan bir desen şeklinde makine tarafından okunabilen bir kod.
- Cold chain: Kesintisiz bir soğuk zincir, istenen düşük sıcaklık aralığını koruyan ilgili ekipman ve lojistikle birlikte kesintisiz bir dizi soğutulmuş üretim, depolama ve dağıtım faaliyetleridir.
- EDI: Yapılandırılmış verilerin bir bilgisayar uygulamasından diğerine elektronik yollarla ve minimum insan müdahalesi ile aktarılması. İşletmeler ve kuruluşlar arasındaki elektronik belge alışverişi için de kullanılır.
- Fleet management: Şirketlerin araç yatırımıyla ilişkili riskleri ortadan kaldırmasına veya en aza indirmesine, verimliliği, üretkenliği artırmasına ve genel nakliye ve personel maliyetlerini düşürmesine olanak tanıyan bir işlev.
- AMI: Akıllı sayaç ile sağlayıcı arasında IP Adresi yoluyla iki yönlü iletişime izin veren dijital bir mimari.
- AMR: Su sayacı veya enerji ölçüm cihazlarından tüketim, teşhis ve durum verilerini otomatik olarak toplama ve bu verileri faturalandırma için merkezi bir veritabanına aktarma teknolojisi.
- BOM: Bir ürün oluşturmak için gerekli olan parçaların, öğelerin, montajların ve diğer malzemelerin kapsamlı bir listesi.
- CAD: Bir ürünü tasarlayan ve tasarım sürecini belgeleyen bir teknoloji.
- CPS: Fiziksel ve dijital varlıkları birbirine bağlayan sistemler bilgisayar programlama ve algoritmalarla bağlanır, izlenir ve yönetilir.
- ERP: Temel iş süreçlerinin, genellikle gerçek zamanlı olarak ve yazılım ve teknolojinin aracılık ettiği entegre yönetimi.
- Industry 4.0: Üretim teknolojilerinde mevcut otomasyon ve veri alışverişi trendine verilen isim. Siber-fiziksel sistemleri, nesnelerin internetini, bulut bilişimi ve bilişsel bilişimi içerir.
- JIT: Malzemelerin, malların ve emeğin üretim sürecinde tam olarak ihtiyaç duyulduğunda gelmesi veya yenilenmesinin programlandığı bir envanter yönetimi yöntemi.
- Kanban: Bir süreçten geçerken işi yönetmek için görsel bir sistem. Kanban, hem süreci hem de bu süreçten geçen fiili işi görselleştirir.
- MES: Fabrika katındaki karmaşık üretim sistemlerini ve veri akışlarını birbirine bağlayan, izleyen ve kontrol eden bir bilgi sistemi.
- PLM: Bir ürünün tüm yaşam döngüsünün başlangıcından mühendislik tasarımı ve üretimine, üretilen ürünlerin servisine ve bertarafına kadar yönetilmesi sürecidir.
- QMS: Kalite politikalarına ve hedeflerine ulaşmak için süreçleri, prosedürleri ve sorumlulukları belgeleyen resmi bir sistem.
- Akıllı üretim: Bilgisayarların karar vermekten sorumlu olduğu bir ortamı tanımlar. Akıllı bir üretim ortamında, fiziksel ve dijital, üretimi iyileştirmek için birbirine bağlıdır ve birbirleriyle iletişim kurar.
- Akıllı fabrika – Smart factory: Üretim sürecini optimize etme hedefiyle geniş bir üretim kategorisi.
- Akıllı sayaç: Bir evde veya binada elektrik, gaz veya su tüketimini ölçen bir sayaç. “Akıllı” olarak adlandırılır, çünkü kullanıma yanıt verir ve kamu hizmeti şirketinin yanı sıra bina içindeki bireylerden gelen genel tüketim verilerine göre akışı artırır veya azaltır.
IOT Güvenliği
Nesnelerin interneti artık hepimizin yaşamının bir parçası olduğu için güvenliğininden de emin olmamız gerekir. Kullanıcıların ve kuruluşların verilerinin güvenliğini tehdit eden ve onları kötü niyetli kişlerin tehditlerine açık hale getiren zayıf nesnelerin interneti güvenliği risk altında. Ancak IoT endüstrisi, cihazları ve sistemleri tehditlerden ve ihlallerden koruyan güvenlik araçlarını etkinleştirerek bu problemlerin önüne geçmek için mücadele ediyor.
Nesnelerin interneti güvenlik farkındalığı yüksektir ve artmaya devam etmektedir. Ancak doğal bir sonuç olarak bu aynı zamanda pazara zarar verebilir ve nesnelerin internetine olan güveni azaltabilir. Bu nedenle birçok kuruluş, en iyi uygulamaları detaylandırarak ve dünya genelinde nesnelerin interneti için özel olarak geliştirilen çeşitli mevzuat ve düzenleme girişimlerine uyarak güvenlik açıklarını düzeltmeye ve güveni artırmaya yardımcı olmaya odaklanıyor. Endişeniz olmasın! İşte o çalışmaların bazıları:
- Botnet: Kötü amaçlı yazılım bulaşmış ve sahiplerinin bilgisi dışında bir grup olarak kontrol edilen özel bilgisayarlardan oluşan bir ağ.
- GDPR: Bu, Mayıs 2018’de yürürlüğe girdi ve kişisel olarak tanımlanabilir bilgilerin kontrol edilmesi ve işlenmesine ilişkin kurallar getiriyor.
- IPSec: Bir internet protokolü ağı üzerinden gönderilen veri paketlerinin kimliğini doğrulayan ve şifreleyen güvenli bir ağ protokolü paketi. IPSec, IP ağları üzerinden iletişimi korumak için kriptografik güvenlik hizmetlerini kullanır.
- ICS: Endüstriyel süreçleri çalıştırmak veya otomatikleştirmek için kullanılan cihazları, sistemleri, ağları ve kontrolleri içeren farklı kontrol sistemleri ve ilgili enstrümantasyon türlerini tanımlamak için kullanılan toplu bir terim.
- IAM: Elektronik veya dijital kimliklerin yönetimini kolaylaştıran iş süreçleri için bir çerçeve.
- NIST: ABD düzenleyici kurumu NIST, IoT güvenliği için çerçeveler sunmuştur ve Siber Güvenlik Geliştirme Yasası’nı kabul etmiştir.
- PAMS: Kuruluşlar, kimlik bilgileri hırsızlığına ve ayrıcalığın kötüye kullanılmasına karşı koruma sağlamak için ayrıcalıklı erişim yönetimi (PAM) uygular. PAM, bir kurumsal bilişim teknolojileri ortamında tüm insan ve insan dışı ayrıcalıklı kimlikleri ve etkinlikleri kontrol etmek, izlemek, güvenceye almak ve denetlemek için kapsamlı bir siber güvenliği tanımlar.
- PKI: Dijital sertifikaları oluşturmak, yönetmek, dağıtmak, kullanmak, depolamak ve iptal etmek ve ortak anahtar şifrelemesini yönetmek için gereken bir dizi rol, politika ve prosedüre verilen genel isim.
- Ransomware: Fidye yazılımı, kurbanları finansal kazanç için zorlayan bir tür kötü amaçlı yazılımdır. Etkinleştirildiğinde bir fidye ödenene kadar kullanıcıların dosyaları, uygulamaları veya sistemleriyle etkileşime girmesini engeller.
- Shadow IoT: Sahibinin veya bilişim teknolojisi departmanlarının bilgisi olmadan aktif olarak kullanılan nesnelerin interneti cihazlarını tanımlayan terimler.
- TLS: Bilgisayarlar arasında aktarılan verileri korumak için kullanılan ve iki bilgisayarın bilgileri her ikisinin de anlayacağı şekilde şifrelemeyi kabul etmesini sağlayan bir şifreleme protokolü.
- Zero Trust: Dijital işletmeleri korumak için tasarlanmış bir güvenlik modelini açıklar. Kuruluşların operasyonlarının dışında veya içinde olmasına bakılmaksızın hiçbir şeye otomatik olarak güvenmemeleri gerektiğini belirtir. Ek olarak erişim verilmeden önce sistemlerinize bağlanmaya çalışan her şeyin doğrulanmasını talep eder.
- IMEI: Tüm cep telefonlarının ve akıllı telefonların sahip olduğu benzersiz bir kimlik veya seri numarası. Normalde 15 hane uzunluğundadır.
- International Article Number: Belirli bir üreticiden belirli bir perakende ürün türünü tanımlamak için küresel ticarette kullanılan bir barkod ve numaralandırma sistemi.
- MEID: CDMA2000 mobil ekipmanının fiziksel bir parçasını tanımlayan küresel olarak benzersiz bir numara.
- RFID: RFID cihazları, radyo dalgaları yoluyla veri iletimi ve yakalama için kullanılır.
- Akıllı etiket: Barkodun geliştirilmiş versiyonu. Geleneksel barkodlardan farklı olarak akıllı etiket, bir ürün hakkında çok daha fazla bilgi içerebilir. QR kodlar şeklinde karşımıza çıkar.
- UID: Herhangi bir sistemdeki herhangi bir cihaza, onunla etkileşime girebilmesi için verilen bir numara.
- URI: Belirli bir kaynağı açık bir şekilde tanımlayan bir karakter dizisi.
Portiga Kurucusu