Gelir tablosu firmaların mali tablolarının önemli bir parçasıdır. Gelir tablosu analizi yaptığı işe aşina olmayan firmalar için büyük zararlara sebep olabilir. İstenmeyen sonuçların önüne geçmek ve daima karlılık oranınızı artırmak için DİA Yazılım uygulamasından faydalanabilirsiniz.
Bu yazıda sizlere gelir tablosu nasıl oluşturulur, brüt kar, amortisman ve net kar gibi terimler nedir anlatacağız. Keyifli okumalar!
Gelir Tablosu Nedir?
Gelir Tablosu Nedir?
Gelir tablosu en temel hali ile şirketlerin satışlarını, satışı yapılan ürün ve hizmetlerin maliyetin, şirkete dair tüm giderleri ve nihai yıl sonu karını açıklayan bir tablodur. Bu yazıyı genel olarak borsa şirketleri açısından ele alacağız. Ancak kreditörler için de belirtmek istediğimiz bir kısım var ki; bilinenin aksine her satış kar demek değildir.
Ek olarak muhasebe bazında bir ürünü satar satmaz ciroya yazdığınız zaman satışın parasını almasanız bile bu satış sizin gelir tablonuzda kar olarak gözükür. Buna ise muhasebenin tahakkuk esaslı çalışması denmektedir.
Ciroda görünen rakamlar gelir tablosu analizi için önemlidir ve çoğunlukla yanlış bilinmektedir. Satışını yaptığınız ürünleri tahsil etmeden kar edemezsiniz. Bu sebeple de gelir tablosunda gözüken kar rakamları sizin kazandığınız nihai para değildir. Gelir tablosunda gözüken rakamların gerçeğe dönüşmesi için tahsilatı yapmanız gerekmektedir. Bu durumun farkına varılmadığında mevcut nakitten çok daha fazla harcama yaparak batma eşiğine gelebilirsiniz.
Gelir Tablosu Analizi Nasıl Yapılır?
Gelir Tablosu Analizi Nasıl Yapılır?
O halde gelir tablosu analizi nasıl yapılır birlikte inceleyelim ve sizleri internetteki bilgi kirliliğinden kurtaralım.
1. Net Kâr Marjı
Gelir tablosu analizi yaparken dikkat etmeniz gereken ilk kısım net kar marjıdır. Kar rakamı kendi başına bir anlam ifade etmeyecektir. Dolayısıyla gördüğünüz rakamları oranlayarak toplam içindeki yerini saptamalısınız. Böylelikle gelir tablosu analizi yaparken asıl olarak dikkat etmeniz gereken orana ulaşacaksınız, bu oran ise net kar marjıdır.
Net kar marjını değerlendirmenin iki farklı yolu vardır. İlki, materyalist bir bakış açısı ile borsadaki tüm şirketlerin net kar marjlarının sıralamasını yapıp buna göre karar vermek iken ikincisi yatırım stratejinizde olduğu gibi sektör risklerini hesaba katarak, hissenin kendi sektöründe en karlı olduğu şirketleri bulmaktır.
2. Amortismanlar
Net kar marjınızı hesapladıktan sonra değerlendirmeniz gereken verilerden bir diğeri ise amortismanlardır. Örneğin; bir firma yeni bir yatırım yapmışsa yahut aynı firma amortisman modelini azalan bakiyeler yöntemi ile ele alıyorsa o firmanın amortisman giderleri karı sömürme eğiliminde olacaktır.
Dolayısıyla bir firmanın zarar ettiğini görüyorsanız yahut firmanın net kar marjı düşükse hissesini almamak gibi bir yola girmek zorunda değilsiniz. Bunun yerine zararda olan ya da net kar marjı düşüşte olan firmanın nasıl bu duruma geldiğini inceleyin. Bu durumda brüt kar marjı devreye giriyor.
3. Brüt Kâr Marjı
Brüt kar marjı bir firmanın esas satışlardan kazandığı faaliyet kazancını gösterir. Yukarıdaki örneğin devamı gibi düşünürsek brüt kar marjı kötü olan bir firmanın hissesini almanız size negatif sonuçlar ile dönebilir. Zarar etme olasılığınızı göz önünde bulundurmanızı öneririz.
4. Esas Faaliyet Kârı
Esas faaliyet karı, adından da anlaşılacağı gibi bir şirketin “esas” satışlarından kazandıklarıdır. Yani bir firmanın net faaliyet karından diğer gelir giderleri çıkardığınızda esas faaliyet karına ulaşırsınız. Ek olarak döviz kurundaki değişiklikler de esas faaliyet karına dahil edilir. Örneğin; ortak olduğunuz bir şirketin karı esas faaliyet karından gelmiyorsa orada bir yanlışlık olduğunu düşünebilirsiniz.
5. Finansman Giderleri
Genel olarak en büyük sorunlarımızdan biri kredi faizleridir. Aynı şekilde şirketler de kredi faizlerinden muzdariptir. Gelir tablolarınızda da net bir şekilde görebileceğiniz gibi karınızın birçoğu faiz giderlerine harcanıyordur.
Burada bakmanız gereken şey finansman giderlerini çıkardıktan sonra elinizde kalan kardır. Bu kar zarardaysa hisseye girdiğinizde siz de zarar edebilirsiniz. Ancak tolore edilebilir olması da mümkündür. Burada riskleri hesaplayıp kendi analizinizi yapmanız gerekecektir.
Şirketinize X şirketi diyelim, kredi aldığınız bankaya da Y bankası diyelim. X şirketinin Y bankasından aldığı kredinin faizi ile ödenmesine finansman giderleri denmektedir. Finansman gelirlerinden finansman giderlerini çıkardığınızda elde edilen miktarın şirketin net faaliyet karının %20’sinden fazla olmaması gerekmektedir.
6. Kambiyo Kâr/Zararı
Firmaların faiz gelir giderlerinin haricinde firmanın sahip olduğu mevduat ve krediler döviz bazında ise kurda oluşan değişikliklerin sebep olduğu kar ve zararlar kambiyo adı altında incelenir.
Kambiyo kar ve zararı olağandışı gelir ve giderlerle yer almalıdır. Örnek olarak; ortak olduğunuz firmanın mevcut kambiyo karı firmaya güzel kazandırmış olabilir. Ancak aynı firmanın bir sonraki sene için yaptığı kur tahminlerinin tutarlı olup olmayacağını bilemezsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken şey firmanın kar ya da zararının ağırlıklı olarak kambiyodan kaynaklanmamasıdır. Böyle durumlarda firmanın risk yönetiminde sorun olabilir. Ancak burada hedge yapan firmaların net kambiyo karına bakabilirsiniz. Bu karın sıfır ve sıfıra yakın olması beklenmektedir.
Portiga Kurucusu