İster yıllarınızı bir sektörde geçirmiş deneyimli bir işletme sahibi olun, ister yeni bir iş kurmayı düşünmeye başlayın, inanın hiç fark etmez! Talepler beklemediğiniz bir anda hızla size gelir. Bir iş planı oluşturmak, gerçekten nereden başlayacağınızı belirlemenin ilk adımıdır. Sizi plana sadık tutar ve alternatiflerinizin ne olduğunu bilebilirsiniz. Bir iş planı, yatırımcılara şirketinizden ne beklemeleri gerektiğine dair bir plan verir ve onlara bir girişimci olarak sizden bahseder. Bu, sözlü anlatımdan çok daha etkilidir. Ek olarak, yatırımcılarınızı cezbedecek bir iş planı hazırlamak sizler için fazla yorucu olabilir. Bu konuda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız E-Ticaret Danışmanlığı almayı düşünebilirsiniz.
Gerçekten de, plan yapmamak, başarısız olmak için iyi bir plandır. Ama eminim ki, kimse başarısız olmak istemez. Bu yazıda sizlere başarılı bir iş planı nasıl yazılır açıklayacağız ve fikrinizi gerçeğe dönüştürmek için ihtiyacınız şeyleri tek tek ele alacağız. Keyifli okumalar!
İş Planı Nedir?
Bir iş planı, küçük işletmenizin büyümesi ve gelişmesi, büyük işletmenizin başarılarına başarı katmak için ayarlanan kapsamlı bir yol haritasıdır. Kim olduğunuzu, ne yapmayı planladığınızı ve planladığınız şeyi nasıl yapacağınızı bilmenize yardımcı olur. Ancak bir iş fikrinin veya iş konseptinin bir plan olmadığını unutmamakta fayda var.
Yatırımcılar, doğal olarak, durduk yere firmalara yatırım yapmazlar. Firmalardan bazı beklentileri vardır, örneğin:
- Ürün-pazar uyumu: Ürününüze veya hizmetinize olan talebi belirlemek için araştırma yaptınız mı?
- Sağlam ve çalışkan bir ekip: Hedeflerinizi ve hedeflerinizi desteklemek için ihtiyaç duyduğunuz insanlara sahip misiniz?
- Ölçeklenebilirlik: Çalışan sayısı ve sabit maliyetlerde orantılı büyüme olmadan satış hacmini büyütebilir misiniz?
İş Planına Neden İhtiyacınız var?
Bir iş planına ihtiyacınız var çünkü sermayedarlarının ve bankacılık kurumlarının çoğu, sağlam ve yazılı bir plan olmadan bir girişimciye ya da küçük işletmeye yatırım yapmayacaktır. Bir iş planı yalnızca somut hedeflere odaklanmanıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda dışarıdaki taraflara önceden düşündüğünüze dair güvence verir. Yani, yatırımcıların gözünde işinizi ciddiye aldığınıza dair bir imaj çizersiniz ve bu da yatırım alma şansınızı arttırır.
Yapılan araştırmalardan elde edilen istatistiklere göre:
- İş planı olan işletmeler, olmayanlara göre %30 daha hızlı büyür.
- İş planları olan sahiplerin büyüme, yatırım veya kredi alma olasılıkları, olmayanlara göre iki kat daha fazladır.
İş planınızın hitap edeceği hedef kitlenin net olarak belirlenmesi gerekir. Çünkü, hedef kitlenizi tanımak, fikirlerinizi önermek için ihtiyaç duyacağınız dili ve tavrı belirlemenize yardımcı olur. O halde gelin düzgün bir iş planı oluşturmak için yapmanız gerekenleri inceleyelim!
Yönetici Özeti Oluşturun
Kısaca yönetici özeti, işinizle ilgili önem arz eden bilgileri nispeten kısa bir alanda ortaya koymanıza yarar. Yönetici özeti genellikle bir sayfa veya daha azdır. Planınızın geri kalan kısmını özetler nitelikte, kısacası, işinize genel bir bakış olarak sunulan bir yazıdır.
Bu yönetici özeti, genellikle değer önerisine ve benzersiz satış noktasına odaklanır. Yani, yatırımcıları ve çalışanları hedefleyen genişletilmiş bir slogan işinize yarayacaktır.
- Yönetici özetinizde planınızın hangi hedef müşteriler için olduğunu belirtin,
- Mevcut çözümlerinizi ve neden bu çözümlerin efektif olmadığını anlatın,
- Müşterilerinizin temel sorunlarına çözüm olarak üretilen ürün veya hizmetlerinizden bahsedin,
- Ürün veya hizmetinizin rakiplerinizin aksine nasıl farklılaştığını somut özellikler ile ele alın.
Şirket Açıklamanızı Yazın
Bir iş planında şirket açıklamanızı yazarken misyonunuz, tarihçeniz ve hedefleriniz yer almalıdır.
Misyondan kastımız, işletmenizin var olma nedenidir. Bu kısım ne yaptığınızdan veya ne sattığınızdan daha fazlasıdır. Aslında, yaptığınız şeyi tam olarak neden yaptığınızla ilgilidir. Etkili misyon ifadelerinde şunlardan bahsedebilirsiniz:
Okuyucuları vizyonunuza inandırmak için ilham verici ifadeler kullanabilirsiniz. Şirket olarak sizi neyin motive ettiğini, hangi sebeplerin ve deneyimlerin sizi işe başlamaya yönlendirdiğini, çözdüğünüz sorunları anlatabilirsiniz ve ilgilendiğiniz daha geniş sosyal sorunlara yer verebilirsiniz. Tabii ki, şirketiniz büyüdükçe misyonunuzu sık sık güncellemeniz gerektiğini unutmayın.
Şirketin tarihçesinden kastımız ise uzun uzadıya yazılan sayfalar değil elbette. Bunun yerine, şirketinizin kuruluş tarihi, önemli dönüm noktaları, konumlar, şirkette çalışan sayısı, yönetici liderlik rolleri, ürün ve hizmetleriniz gibi kısımlara yer verebilirsiniz.
Hedeflerinizde ise gerçekçi davranmanız gerekmektedir. Yatırımcıları etkilemek için rasyonel olmayan hedeflere yer vermektense, firmanızın gerçek hedeflerini ve bu hedeflerin motivasyonlarını anlatabilirsiniz.
Pazardaki Potansiyeli ve Pazar Araştırmanızı Özetleyin
Bir sonraki adım, ideal potansiyel müşterinizin yanı sıra pazarınızın gerçek ve potansiyel boyutunu belirlemektir. Kişiler olarak da bilinen hedef pazarlar, aşağıdaki gibi demografik bilgileri içerebilir:
- Konum
- Gelir
- Yaş
- Cinsiyet
- Eğitim
- Uzmanlık alanı
- Hobiler
Pazar araştırmanızı düzgün bir şekilde yaptığınızdan, ürününüzün potansiyelinden, pazardaki payınızdan emin olun ve bunları düzgün bir şekilde kağıda dökün.
Rakip Analizinizin Özetini Yazın
Rekabetçi araştırma, girmek istediğiniz pazarda halihazırda satış yapan diğer şirketleri belirlemekle başlar. Sahip olduğunuz her potansiyel rakip hakkında bilgi edinmek için yeterli zaman ayırma fikri başta zor gelebilir, ancak işinize son derece yarayacaktır. En önemli rakiplerinizi belirledikten sonra bu ek soruları yanıtlayın:
- Reklama nereye yatırım yapıyorlar?
- Ne tür basında yer alıyorlar?
- Müşteri hizmetleri ne kadar iyi?
- Satış ve fiyatlandırma stratejileri nelerdir?
- Üçüncü taraf derecelendirme platformlarında nasıl sıralanırlar?
Sizi neyin farklı kıldığını düşünmek için biraz zaman ayırın. Klişe kalıplardan kaçının. Fikriniz gerçekten yeniyse, işletmenizin çözdüğünü gördüğünüz müşteri sıkıntı noktalarını açıklamaya hazır olun. İşletmenizin doğrudan rekabeti yoksa, benzer ürün veya hizmet sunan diğer şirketleri araştırın. Farkınızı ortaya koymaya çalışın.
Ürün ya da Hizmetinizi Anlatın
İş planınızdaki bu bölüm, ürünlerinizin veya hizmetlerinizin faydalarını, üretim sürecini, yaşam döngüsünü açıklar ve aynı zamanda işletmenizin sunduklarının rakiplerinizden nasıl daha iyi olduğunu anlatır. Faydaları açıklarken şunlara odaklanmaya çalışın:
- Ürün veya hizmetinizin benzersiz özellikleri
- Özellikleri faydaya çevirme (Müşterilere nasıl fayda sağlayacaksınız?)
- Müşterilerinize duygusal ve pratik getiriler
- Fikri mülkiyet hakları veya farklılaşmayı koruyan herhangi bir patent
Üretim sürecini açıklarken şunlara odaklanmaya çalışın:
- Mevcut ve yeni ürünler/hizmetler oluşturun
- Kaynak hammaddeler veya bileşenleri anlatın
- Bunları imalat yoluyla birleştirin
- Kalite kontrol ve kalite güvencesini özetleyin
- Defter tutma ve envanter gibi günlük işlemlerinizi yönetin
Ürün yaşam döngüsü bölümünde, aşağıdaki öğeleri anlatabilirsiniz:
- Satın alma işlemleri arasındaki süre
- Yukarı satışlar, çapraz satışlar ve aşağı satışlar
- Araştırma ve geliştirme için gelecek planları
Pazarlama ve Satış Stratejinizi Belirleyin
Büyüme ve pazarlama stratejileri, iş planınızın kritik bir parçasıdır.
Aşağıdakiler gibi konuları kısaca tekrarlamalısınız:
- Ürününüzün değeri
- İdeal hedef pazarlar
- Mevcut müşteri bölümleri
Ardından şöyle devam edebilirsiniz:
Yerleşik işletmelerin genişlemesi için büyüme taktikleri,
Müşteri sadakati veya tavsiye programları gibi elde tutma stratejileri,
Arama motorları, sosyal medya, yazılı basın, televizyon, YouTube gibi reklam ve tanıtım kanalları
İş planınızın bu bölümünü, güçlü yönlerinizi ve sizi rekabetten farklı kılan şeyleri güçlendirmek için de kullanabilirsiniz. Halihazırda ne yaptığınızı, mevcut kaynaklarınız göz önüne alındığında ne yapmayı planladığınızı ve çabalarınızdan ne gibi sonuçlar beklediğinizi gösterdiğinizden emin olun.
Finansal Akışınızı Planlayın
Yeni başlıyorsanız, işletmenizin henüz mali verileri, mali tabloları veya kapsamlı raporları olmayabilir. Ancak yine de bir bütçe ve finansal plan hazırlamanız gerekecek. Gelir tablosu, kar ve zarar tabloları ve nakit akışı tablolarını iş planınıza dahil edin.
İdeal olarak, en az üç yıllık raporlama sunmalısınız. Geçmiş açıklamalarınızı gerekçelendirmek için dikkatlice gözden geçirmeden önce, rakamlarınızın doğru olduğundan emin olun.
Örneğin, işletme maliyetlerini küçümsemekten kaçının. Maliyetler, kar marjları ve satış fiyatları yakından bağlantılıdır ve birçok işletme sahibi, tüm maliyetleri hesaba katmadan satış fiyatlarını belirler. Esasında, ürün veya hizmetinizin maliyeti, genel giderler de dahil olmak üzere tüm maliyetlerinizi içermelidir. Çünkü maliyetleri hafife almak sizi hazırlıksız yakalayabilir ve zamanla işinize zarar verebilir.
Yönetim Şeklinizi Açıklayın
İş planınızda yönetim şeklinize yer vermeniz şarttır. Çünkü, işiniz ancak onu yöneten ekip kadar iyidir. Ekip üyelerinizi belirleyin ve neden iş fikrinizi gerçeğe dönüştürebileceklerine ve neden ekibinize işinizi büyütmek hususunda güvendiğinizi açıklayın. Ekibin uzmanlığını ve niteliklerini baştan sona vurgulayın. Ek olarak, buraya şunları da ekleyebilirsiniz:
- Şirketinizi büyütmek için hala açık olan roller
- Operasyonlara yardımcı olacak uzmanları işe almanın maliyeti
Bütçe Planlamanızı En Kötü ve En İyi Senaryoya Göre Kurun
Küçük işletmenizin ne kadar paraya ihtiyacı olduğunu belirlerken mümkün olduğunca gerçekçi olmaya çalışın. Kesin bir bütçe belirleyemeseniz de, bir en iyi durum senaryosu ve bir en kötü durum senaryosu ekleyin.
Yeni bir işletmenin kar elde etme konusunda bir sicili olmadığından, operasyonun ilk yıllarında sermaye artırmak için öz sermaye satmanız muhtemeldir. Öz sermaye, sahiplik anlamına gelir; sermayeyi artırmak için öz sermaye sattığınızda, şirketinizin bir kısmını satmış olursunuz. Ve unutmamak gerekir ki, bir öz sermaye sahibi, işte çoğunluk hissesine sahip olmasa bile, şirket kararlarında söz sahibi olmayı bekleyebilir.
Size önerimiz, potansiyel yatırımcılarınızın ne bekleyecekleri hakkında bir fikre sahip olmaları için bir zaman çizelgesi oluşturun.
Portiga Kurucusu