Açılımı “strengths, weaknesses, opportunities, threats” yani “güçlü yanlar, zayıflıklar, fırsatlar ve tehditler” olan SWOT analizi bir kişinin yahut işletmenin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için yürütülen ve tehditler ile fırsatların tespitini sağlayan bir analiz biçimidir. SWOT analizi ile işletmenizin ihtiyaçlarını nokta atışı yaparak saptayabilir, karşınıza çıkacak olan fırsatları belirleyebilirsiniz. E-ticaret danışmanlığının belkemiklerinden biri olan SWOT analizi nedir, nasıl yapılır ve neden bu denli önemlidir sizler için anlattık.
Keyifli okumalar dileriz!
SWOT Analizi Nedir?
SWOT analiz bir şirket, proje ya da kişi için hedeflerin net bir şekilde belirlenmesini ve izlenecek olası yolların tanımlanmasını sağlayan bir iş analiz sürecidir. Yukarıda da bahsettiğimiz dört ana başlık altında güçlü ve zayıf yönler saptanır ve iyileştirilmeye çalışılır; fırsatlar ve tehditler belirlenerek şartlar; şirketin, kurumun ya da kişinin çıkarları ile paralel hale getirilir. İstatistiksel çalışmalar, beyin fırtınaları, grafikler ve raporlar gibi verilerden elde edilen bilgiler ışığında mevcut durum belirlenir.
Bu anlamda SWOT, bir şirketin iç ve dış etkenlerini saptamanın ve stratejik bir süreç planlamanın verimi için güçlü analizlerinden biridir.
- İç Analiz
SWOT analizde bakılan ilk yerlerden biri, iç analizdir. Böylelikle güçlü olunan yönler ve yönetim kararları kolay bir şekilde saptanır hale gelir. İç analiz sonucunda atılan adımlar daha rasyonel zeminlere oturtturulur ve mevcut zayıflıklara karşı derin analizler yapılarak güçlü görüler meydana getirilir. İç analizi başarı ile tamamlayan şirketler güçlü ve zayıf yönlerin ayrımına vararak hem şirketi bir adım ileri taşımak için atılması gereken adımları daha net görür hem de zayıf noktaların ortadan kaldırılması için fazladan kaynak ve zaman ayırabilir hale gelir.
- Dış Analiz
Şirket içi güçlü ve zayıf yönler belirlendikten sonra bir diğer önceliğiniz, dış faktörleri gözden geçirmek olmalıdır. Burada izlenmesi gereken yol, rakiplerin mevcut durumunu analiz ederken aynı zamanda müşteri kitlenizin faaliyet ve davranış biçimlerini gözden geçirmek olmalıdır. Bu şekilde hem karşılaşılabilecek fırsatlar daha net bir şekilde görülür hale gelirken hem de oluşabilecek tehditlerin ortadan kaldırılması süreci kolaya indirgenebilir.
SWOT Analizinde Bulunan Unsurlar
Daha önce de bahsetiğimiz gibi SWOT analizinde güçlü ve zayıf yönler ile fırsatlar ve tehditler olmak üzere 4 ana unsur bulunmaktadır. Bu unsurların eşit şekilde analiz edilmesi hem konunun dağılmadan incelenmesine yardımcı olur hem de verileri net bir şekilde görebilmeyi sağlar. Bu dört ana başlığı ayrı ayrı inceleyelim:
Güçlü Yönler
Güçlü yönleri belirlemeye yardımcı olacak sorular aşağıdaki gibidir:
- Sizin sahip olduğunuz ancak rakiplerinizde bulunmayan güçlü yönler nelerdir?
- Ürün ya da hizmetlerinizi öne çıkaran özellikler nelerdir?
- Ürün ve hizmetleriniz hangi nitelikleri ile fark yaratma eğilimindeler?
- Ürün ve hizmetleriniz müşterilerinize ne gibi kolaylıklar sağlıyor?
- Çalışan kadronuzun ayırt edici özellikleri nelerdir?
- Yönetim kadronuzu hangi özellikleri öne çıkarıyor?
- Kullandığınız düşük maliyetli ancak etkili kaynaklar nelerdir?
- İnovatif eylemlerinizi nerede konumlandırıyorsunuz?
- Teknolojik kaynaklardan ne derece verim alıyorsunuz?
- Markanızın müşterilerde uyandırdığı pozitif duygular nelerdir?
- Sizce rakipleriniz gülçlü yanlarınızın neler olduğunu düşünüyor?
- Müşteri ilişkileriniz yeterince olumlu mu?
Zayıf Yönler
Benzer şekilde zayıf yönlerinizin keşfini sağlamak için sorabileceğiniz bazı sorular aşağıdadır:
- Rekabette geri planda kalıyorsanız bu durumun ana nedenleri nelerdir?
- Teoride başarılı olan projeleriniz pratikte nasıl bir karşılık buluyor? Beklediğiniz sonuçları alamıyorsanız önünüze çıkan engellerin neler olduğunu düşünüyorsunuz?
- Sermaye eksiğiniz var mı?
- Güncel teknolojileri yakından takip edebiliyor musunuz?
- Ürün ve hizmetlerinizin geliştirilmesi gereken yönleri nelerdir?
- Ürün ve hizmetleriniz müşterilerden olumsuz geri dönüşler alıyor mu? Alıyorsa bunun sebepleri nedir?
- Faydalı olacağını umduğunuz ancak henüz denemediğiniz girişimler ve projeler var mı?
Fırsatlar
SWOT analizinde fırsatları gözden geçirmek için sorabileceğiniz sorular aşağıdaki gibidir:
- Sektörel gelişmeleri ne ölçüde takip ediyorsunuz?
- Kar marjınızı nasıl arttırabilirsiniz?
- Maliyetlerinizi nasıl düşürebilirsiniz?
- Ürün ve hizmetleriniz uzun vadeli hedeflerinizi karşılıyor mu?
- Sosyal dönüşümlere ne ölçüde ayak uydurabiliyorsunuz?
- Rakiplerinizin dezavantajlı konumlarını nasıl kendi avantajınıza çevirebilirsiniz?
Tehditler
Mevcut ya da olası tehditleri saptayabilmek için ise sorabileceğiniz birtakım sorular aşağıdaki gibidir:
- İşletmenizi rakipleriniz ile kıyasladığınız zaman rakiplerinizin uzun vadede hangi alanlarda önünüze geçebileceğini düşünüyorsunuz?
- Yaşanabilecek olası ekonomik sıkıntılara karşı herhangi bir önleminiz var mı?
- Rakiplerinizin stratejik hamlelerine karşı hazırlıklı mısınız?
- Şirketinizde herhangi bir olumsuz gidişat seziyor musunuz?
- Zayıf yönlerinizin uzun vadede yol açabileceği daha büyük problemler var mı?
- Sektörde yaşanmasını beklediğiniz büyük dönüşümler var mı?
- Mevcut ekonomik durumunuz olası risklere karşı hazırlıklı mı?
SWOT Analizi Neden Önemlidir?
SWOT analiz ile değişkenlik gösteren şartlara uyum sağlayabilir, stratejik bir yönetim süreci belirleyerek sürprizlerle karşılaşma olasılığınızı minimize edebilirsiniz. E-ticarette ise trendlerin takibi, ilgi alanlarının hızlı değişimi ve tüketim toplumunun isteklerine ayak uydurmak gibi parametrelerin izlenmesini kolaylaştıran SWOT analiz iç ve dış koşulların gelişimlerinin gözlemlenmesini kolaylaştırır. Böylelikle teknolojik gelişmeleri erkenden saptayabilir ve gerekli hazırlıkları tamamlayarak satışlarınızda gözle görülür bir artış sağlayabilirsiniz.
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
SWOT analiz yapmak için ilk etapta bir kağıda işletmenizin güçlü ve zayıf yönleri ile fırsatları ve tehditleri yazabilirsiniz. Ardından yazmış olduğunuz özellikleri analiz ederek yorumlamaya çalışın. Böylelikle objektif bir değerlendirme yapabilirsiniz. Ek olarak görülerinizi ekip arkadaşlarınız ile paylaşmak beyin fırtınası yapmanıza ve sonuçları daha net analiz etmenize fayda sağlar.
SWOT Analizi Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
SWOT analizden elde edilebilecek en iyi verimi almak için göz önünde bulundurulması gereken bazı unsurlar vardır. İnceleyelim:
- Tablo kullanımına özen gösterin. Tablolar, görselleştirme tekniği kullanılarak oluşturulduğu için kişilerin aklında daha kalıcı bir yere sahiptir. Ek olarak, tablolar birçok detayı net bir şekilde görmenize fayda sağlar.
- SWOT analiz için bir ekip oluşturun. Farklı bakış açıları beyin fırtınasına ve yeni fikirlerin ortaya çıkmasına olanak sağladığı gibi elenmesi gereken fikirlerin net bir şekilde görülmesine de olanak tanır. Buna ek olarak; müşterilerinizin görüşlerinden yararlanarak da SWOT analize fayda sağlayabilirsiniz.
- Sayısal verilerden faydalanın. İstatistiksel veriler gözlemlerinizin rasyonelliğini ortaya dökeceği için elinizdeki bilgiler daha güvenilir olacaktır. Bu sayede gerçek rakamlarla gerçek büyüme hedeflerine ulaşabilirsiniz. Varsayımlardan yola çıkarak bir analiz oluşturmak hedeflerinizin gerçekliğinden sapmanıza neden olabilir.
SWOT Analizinin Avantajları Nelerdir?
Doğru kurgulanmış bir SWOT analizin birçok avantajı vardır. Birkaçını sıralayalım:
- Firmanızın mevcut hedeflerini net bir şekilde görebilirsiniz,
- Performansınızı nasıl arttıracağınıza dair istatistiksel verilere sahip olursunuz,
- Karar alıcıların karar mekanizmalarına fayda sağlarsınız,
- Stratejik planlarınız daha rasyonel zeminlere oturur,
- Uzun vadeli gerçekçi hedeflere sahip olursunuz.
E-ticarette SWOT Analizi Neden Önemlidir?
E-ticarette iyi kurgulanmış bir SWOT analiz rakipleriniz ile kendi işletmenizi kıyaslamaya ve bu sayede eksik yönlerinizi keşfederek bu alanlarda kendinizi geliştirmenize yardımcı olur. Diğer yandan benzer şekillerde kıyaslamalar yaparak rakiplerinizn dezavantajlı olduğu konuları kendi lehinize çevirerek pazar payınızı arttırabilir ve hedef kitlenizi büyütebilirsiniz. Bütün bunlara ek olarak; müşterilerinizin taleplerini göz önünde bulundurma şansınız artar ve kitlenizin ihtiyaçlarını nokta atışı yaparak karşılayabilirsiniz.
Kişisel SWOT Analizi Nedir, Nasıl Yapılır?
Kişisel SWOT analizi, işletmelerin kullandığı analiz tekniği ile aynıdır. Burada farklı olarak odaklanmanız gereken noktalardan biri kendi hayatlarınızda karar alma aşamalarını iyileştirmek olabilir. Bu açıdan düşünüldüğünde kişisel bir SWOT analiz gerçekleştirerek hem kendi artılarınızı ve eksilerinizi fark edebilirsiniz hem de departman bazında düşünüldüğünde İK çalışanlarının işe alım süreçlerinde olası ekip arkadaşlarının güçlü ve zayıf yönlerini keşfetme süreci çok daha kolay bir hale gelecektir.
SWOT Analizi Örneği
Küçük bir örnekle açıklayalım:
Bir e-ticaret mağazanız olduğunu düşünelim. SWOT analiz gerçekleştirmek için öncelikle güçlü ve zayıf yönler ile fırsatlar ve tehditleri başlıklara ayırmalısınız.
Güçlü yönler: Mağazanızın ürün yelpazesi rakiplerinize kıyasla çok geniş.
Zayıf yönler: Pazarlama stratejileriniz ve bu stratejilere ayırdığınız bütçe kısıtlı.
Fırsatlar: Marka bilinirliğinin işbirliği ve anlaşmalar üzerindeki pozitif etkisi.
Tehditler: Pazarlama trendlerini takip etmemek ve sonucunda müşteri kitlesinde kayıp yaşayabilmek.
Portiga Kurucusu